Leif Anders Somby bivddii riikačoahkkima čájehit maid sii livčče jienastan jus livčče beassan mearridit ID-merkenášši, boađus lei ovttajienalaččat vuostá.
Kárášjoga Johttisápmelaččaid báikkálaš searvvi jođiheaddji Leif Anders Somby lohká boazodoalu vuosttaldan evttohusa ID-merket ealuid, muhto dan ii leat Stuorradiggi čuovvulan.
Duorastaga dohkkehii Stuorradiggi rievdadit boazodoallolága ja ahte bohccot galget ID-merkejuvvot lassin dálá árbevirolaš bealljemerkii.
– Go vel sii geat geavahit ID-merkema leat cealkán ahte ii boazodoallu berre bággehallet. Buot boazosápmelaččat leat vuosttaldan dien mearrádusa. Dán sáhttá buohtastahttit ođđa dáruiduhttimiin, go dál bággejit min merket dážavugiin iežamet bohccuid, lohká Leif Anders Somby.
Ođđa dáruiduhttin
– Bealljemearka muitala juoidá, lea boazoealáhusa giella, ja dan ii giela eai ádde hálddašeaddjit ja dážat. Nu ii leat eiseválddiin bearráigeahčču ja dál bággejit merket bohccuid dáža vugiin mii ii leat sámi árbevierru. Dál bággehallat merket dáža vugiin, lohká Somby.
Leif Anders Somby oaivvilda ahte dat lea ođđa dáruiduhttin, go dál galget ođđa «gielain» merkegoahtit bohccuid.
Son lea sakka beahtahallan go eiseválddit eai váldde vuhtii ealáhusa cealkámušaid.
Gulahallat
Eanandoallo- ja biebmoministara Olaug Bollestad mielas lei unohas oaidnit vuostehágu stuorradiggemearrádussii ja dan sivas lohká fertet áiggi geavahit oažžut ođđa merkenvuogi sadjái.
– Mii fertet bidjat dasa áiggi ja gulahallat, ja veahážiid mielde bidjat johtui ođđa merkenvuogi. ID-merkengáibádus ii leat dan geažil mearriduvvon ahte eiseválddit galget sáhttit bearráigeahččat man ollu bohccot guđesge leat, muhto leat ollu láhkagáibádusat go lea sáhka bierguvuovdimis, dadjá Olaug Bollestad.
Son deattuha ahte leat máŋga siva duogážin mearrádussii.
– Dieđuid maid ID-merken addá vejolašvuođa čohkket, leat álgovuorus boazosápmelaččaid iežaset duohken, ii lea nu ahte stáhta galgá gozihit daid dieđuid, lasiha Bollestad.
– Olu gáibádusat maid boazoealáhus maiddái ferte čuovvolit
Olaug Bollestad háliida deattuhit ahte dál lea láhkagáibádus ahte bealljemearkkat galget bohccuin.
– Mii leat guldalan boazosápmelaččaid, muhto leat leamašan hástalusat dán áššis. Mis lea leamašan hállu čuovvulit sin sávaldagaid, muhto seammás lea láhka maid fertet čuovvut. Mii leat 2019:s ja leat ollu láhkagáibádusat maid maiddái boazoealáhus ferte čuovvolit. Midjiide lea leamašan dehálaš ahte árbevirolaš merkenvuohki jotkojuvvo ja dál leage juo láhkagáibádus ahte buot bohccuin galgá bealljemearka. Bealljemerken lea sihkkaraston, ja dál fertet gávdnat ID- merkenvuogi mii heive boazodollui ja mainna seammás doalahit árbevirolaš bealljemerkenvuogi, dadjá son.
– Ii livčče váttis gávpebohccuid merket
Leif Anders Somby lohká gávpebohccuid merket livččii áibbas eará ášši, muhto deattuha ahte ođđa mearrádusa mielde galgá olles eallu ID-merkejuvvot.
– Ii livčče váttis klipset bohccuid maid vuovdá, muhto buot dat eará ákkastallamat eai doala deaivása praktihkalaš boazodoalus nu go dat dál doaibmá. Váikkuhus mii dás boahtá jus čuovvolat mearrádusa lea ahte rievdadit árbevirolaš boazobargguid. Boazobargguid ja nu go mii dál dovdat boazodoallu, lohká Somby.
– Luohttámuš geahnohuvvá
Sámediggiráđi Silje Karine Muotka mielas lea Stuorradikki mearrádus duođalaš.
– Mun balan ahte luohttámuš guovddáš eiseválddiide geahnohuvvá dakkár mearrádusain. Boazoealáhus ja Sámediggi leat vuosttaldan mearrádusa, bures čilgen duogáža manin leat vuostá, muhto dat ii leat váldon vuhtii, dadjá Silje Karine Muotka.
Duppalmerken
Silje Karine Muotka lohká ahte dát lea ášši mas boazoealáhusas livččii galgan iešstivrejupmi.
Nubbi bealli lea ahte juohkehaš han sáhttá merket nu mo ieš áigu, juogo árbevirolaš vugiin dahje eará vugiin.
– Dál ferte duppalit merket. Dan bággehallet boazosápmelaččat dahkat. Lea hui negatiiva mearrádus, dadjá Muotka.
