Sápmelaččain álgoálbmogin lea oktasaš vuoigatvuohta oažžut ollesárvosaš dieđuid iežaset dearvvašvuođa birra. Dánlágan máhttu eaktuda sámi etnalašvuođa registrerema dearvvašvuođaregistariin. Danne lea Sámedikki dievasčoahkkin mearridan čielggadit vejolašvuođaid registreret sámi etnalašvuođa Álbmotregistaris ja láhkageatnegahttojuvvon dearvvašvuođaregistariin.
Sápmelaččain álgoálbmogin lea oktasaš vuoigatvuohta oažžut ollesárvosaš dieđuid iežaset dearvvašvuođa birra. Dánlágan máhttu eaktuda sámi etnalašvuođa registrerema dearvvašvuođaregistariin. Danne lea Sámedikki dievasčoahkkin mearridan čielggadit vejolašvuođaid registreret sámi etnalašvuođa Álbmotregistaris ja láhkageatnegahttojuvvon dearvvašvuođaregistariin.
Dearvvašvuođaregistarat geavahuvvojit doallat geahčastaga dávddaid birra Norggas, ja dutkat dávdasivaid, nu go borasdávddaid ja váibmodávddaid birra.
– Deaŧalaš eanet máhttu
Dál ii registrerejuvvo etnalašvuohta láhkageatnegahttojuvvon dearvvašvuođaregistariin.
Dát lea nuppi máilmmisoađi árbi.
Danne mii eat ge dieđe sihkkarit man ollusiin sámi álbmogis lea ovdamearkka dihtii borasdávda ja váibmodávda.
Dákkár máhttu lea deaŧalaš dávddaid eastadeapmái álbmogis.
Go mii Norggas oažžut ovdamearkka dihtii borasdávdda dahje váibmodávdda, de lea min doavttir geatnegahttojuvvon dieđihit dan birra Borasdávdaregistarii dahje Váibmo- ja varrasuotnadávddaid registariidda, mii čatná daid min Álbmotregistara áidnalunddot personnummirii.
– Sámediggi háliida maiddái čielggadit vejolašvuođa dan ektui ahte sámi etnalašvuohta čadnojuvvošii personnummirii, vai mii oččošeimmet máhtolašvuođa sámi álbmoga dearvvašvuođa birra, dadjá sámediggeráđđi Mikkel Eskil Mikkelsen.
Dál lea juo vejolašvuohta registreret sámegiela, muhto dan geažil go buot sámit eai máhte sámegiela, ferte eanet dieđuid registreret.
Sámedikki jienastuslohku lea dušše válgajienastuslohku ja eahpedievaslaš álbmotregisttarin.
Etnalašvuohta dušše dutkanprošeavttain
Vaikko dál ii leatge lohpi registreret etnalašvuođa almmolaš registariin, de lea dattetge lohpi registreret dákkár dieđuid dutkanprošeavttain.
Álbmotiskkademiin maid SAMINOR lea čohkken ja nuoraiddearvvašvuođaiskkademiin leat čohkkejuvvon ollu dieđut sámi etnalašvuođa, dávddaid ja dearvvašvuođa birra.
– Dat leat hui ávkkálaš dieđut sámi álbmotdearvvašvuođa birra, muhto dat eai leat riikaviidosaččat, ja čađahuvvojit dábálaččat dušše juohke logát jagi. Láhkageatnegahttojuvvon registariid dieđuid ođasmahttet čađat, ja dat leat riikaviidosaččat ja addet midjiide jahkásaččat statistihkaid dávddaid birra Norggas. Danne oaivvilda Sámediggi ahte dearvvašvuođaregistariin fertejit leat dieđut sámi etnalašvuođa birra, oažžun dihtii ollesárvosaš dieđuid sámi álbmotdearvvašvuođa birra, dadjá Mikkelsen.
Sávvet etihkalaš njuolggadusaid
Sámediggi čállá viidáset preassadieđáhusas ahte dattetge lea deaŧalaš muitit ahte losimus dáruiduhttináigodagas čađahuvvui dutkan sámiid birra mas lei čielga nálleideologalaš jurdda.
Dutkama oktavuođas rieviduvvojedje earret eará hávddit ja čađahuvvojedje loavkašuhtti oaivemihtideamit sápmelaččain ollu sámi guovlluin guhká maŋŋelii nuppi máilmmisoađi.
Mikkelsen oaivvilda ahte dáláš dutkit ja dearvvašvuođaeiseválddit fertejit leat dihtomielalaččat dán historjjá ektui, ja dovddastit ahte muittut ja heahpat dutkamis ja dáruiduhttimis ellet ain Sámis.
– Sámediggeráđđi háliida ahte etihkalaš njuolggadusat sámi dearvvašvuođadutkama várás ráhkaduvvojit farggamusat, ja čielggadišgoahtá danne vejolašvuođaid ja eavttuid registreret sámi etnalašvuođa Álbmotregistaris ja láhkageatnegahttojuvvon dearvvašvuođaregistariin, dadjá sámediggeráđđi Mikkel Eskil Mikkelsen.
