-Almmuhus-
OĐĐASAT– Mun jorgalan sealggi vealaheddjiide

– Mun jorgalan sealggi vealaheddjiide

-

-

Tor Asle Varsi vásihii vealaheami politihkkárin ja dovddai badjelgeahččanvuođa servodagas, son dulbmojuvvui nu garrasit ahte ii šat háliidan eallit. Dál lea fas čuožžilan ja vuolgá ohcat eallinmovtta. Sirbmálaš rasttilda Norgga nuppes čalmmustandihti dehálaš servodathástalusa.

Njeallje jagi leat gollan dan rájes go sirbmálaš Tor Asle Varsi rasttildii Norgga vácci, son váccii Lindesnesas Davvenjárgii ja Sirbmái. Son muitalii rahpasit ahte lea beassan alkoholas ja ahte dáhtu čalmmustahttit Norgga gárrenmirkkopolitihka.

Son moittii joatkkadivššu man gielddat fállet gárrenmirkkogeavaheddjiide geat nagodit čielgat. Dál áigu Varsi nuppes rasttildit Norgga, boahtte vahkkus duolmmasta sihkkelin Girkonjárggas Lindesnesii ja Osloi.

 

Gielda vealahii su

Tor Asle Varsi searvvai politihkkii 2011:s, muhto lea geassádan Deanu gielddastivrras maŋŋel go dovddai vealaheami. Politihkalaš áŋgiruššama oktavuođas geahččalii Varsi máŋgii háhkat dieđuid áššiide, muhto son vásihii ahte gielda ii vástidan su jearaldagaide. Son muitala muhtin konkrehta dáhpáhusa birra mii guoskkai meahcástallamii. Varsi bivddii soames eará politihkkára maiddái háhkat dieđuid, ja son gal oaččui moadde beaivvi maŋŋel vástádusa gielddas. Sirbmálaš lea beannot jagi maŋŋel ain vuordimin.

– Go dieđihin ahte geassádan politihkkárin, de čilgejin čálalaččat Deanu gielddastivrii man láhkai vealahuvvojin. Ii okta ge čájehan beroštumi, ja danin dulkon ahte gielddastivra ovttajienalaččat dohkkeha vealaheami, lohká son.

 

Šiitá Varsi čuoččuhusaid

Deanu sátnejođiheaddji Frank Ingilæ šiitá Varsi čuoččuhusaid ja dadjá váidalahttin go bellodatustit vásiha dáhpáhusaid vealaheapmin.

 – Mii leat geahččalan čoavdit čuolmmaid ja láhččit dili nu ahte Varsi searvvašii áŋgirit politihkkii go son lea čeahpes almmái. Gielddastivra ii leat luvven su politihkalaš doaimmain, muhto Varsi ii leat máŋgga jahkái boahtán čoahkkimiidda. Tor Asle Varsi lea buollisearra, son áŋgiruššá ja son lea buoredan gieldda joatkkadivššu. Son lea buorre olmmoš, muhto muhtimin leat sus menddo garra čuoččuhusat. Su mátkkit čalmmustahttet hástalusaid, muhto politihkas livččii nagodit eanet rievdadit. Mu mielas lea boastut jorgalit midjiide sealggi sihkkelmátkis, livččii eanet riekta gulahallat, čilge Ingilæ.

 


Deanu sátnejođiheaddji Frank Ingilæ. Vuorkágovva: Astrid Helander

 

Ii leat vuoigatvuohta oaivvildit maidege

Go Tor Asle Varsi lei divššus Finnmárkkuklinihkas alkoholismma geažil, de muitaledje ahte rabasvuohta lea dehálaš vai birge. Seammás čilgejedje ahte dát sáhttá soardit, ja dan lea Varsi beassan vásihit.

 – Mun muitalin iežan birra aviissain, TV:s ja radios, mun muitalin mo dilli lei go juhken. Mu rabasvuohta lea addán earáide vejolašvuođa mu duolbmut. Lean vásihan dán máŋgga sajis, olbmot dihtet ahte lean ovddeš juhkki ja danin jáhkket ahte lean analfabehta. Buot lea smihttojuvvon min ovddas, ja mis ii leat vuoigatvuohta oaivvildit maidege. Mu mielas lea unohis dáhpi givssidit, vealahit ja olgguštit sin geaid navdá heajubun go iežas. Mu áigumuš lea sihkkelmátkkis jorgalit sealggi sidjiide geat vealahit, mun háliidan ahte olbmot galget jurdilit makkár váikkuhusat vealaheamis ja givssideamis sáhttet, čilge Varsi.

 

Ii háliidan šat eallit

Maŋŋel guhkes vázzinmátki oaččui Varsi olu beroštumi. Norgga dearvvašvuođaministtar bovdii su Stuoradiggái ja maiddái sámi politihkkárat dáhto suinna digaštallat gárrenmirkopolitihka, mediat ges čálle ja muitaledje su áŋgiruššama birra.

Muhto Varsi vásihii maiddái ahte su historjjá ávkkástalle boastut, eai buot politihkkárat čuovvolan nu go lohpidedje ja mediat jaskkodedje oalát go háliidii muitalit vealaheami birra. Eallin šattai lossadin, Varsi geassádii politihkas ja dovddai olggušteami.

 – In dieđe lei go gáđašvuohta vai mii. Dáppe gilis maid vealahuvvojin. Olbmot savkkástalle ja hálle mu birra sealggi duohken. Olbmot heite munnje hálešteamis, ja dat lei hui lossat. Mun leamaš hui bodnis, lei nu ahte in šat háliidan eallit, muitala Tor Asle Varsi.

 


Tor Asle Varsi áigu sihkkelin rasttildit Norgga, su áigumuš lea jorgalit sealggi sidjiide geat vealahit, givssidit ja olgguštit. Priváhtagovva

Fas čuožžilan

Badjelgeahččanvuohta ja olggušteapmi čuozai nu garrasit ahte Varsi lei čálligoahtán reivve bearrašii mas čilgii manin ii šat háliidan eallit. Sus leat moadde lagas ustiba, ja ságastallan singuin ja buorre oktavuohta Deanu veahkkebálvalusain beste su.

 – In dárbbašan nu galle buori vásáhusa ovdal mokta buorránii, mun dárbbašin dušše soapmásii geat guldaledje mu. Das lei stuora mearkkašupmi. Jerren maid alcces, galget go vealaheaddjit vuoitit, vai galggan go rahpasit muitalit dán birra. Mun álgen fas hárjehallat ja olgoáibmu lei ávkkálaš moktii. Dalle fuomášin ahte háliidan guhkit mátkái fas vuolgit. Dieđán dás vuolgá debáhta, ja dalle sáhttá dás ávki sámi servodahkii ja earáide, čilge Varsi.

Vuolggedettiin áigu son gintala cahkkehit sin ovddas geat leat guođđán máilmmis vealaheami geažil.

 

Háliida ásahit riikasearvvi

Vaikke Tor Asle Varsi lei bodnis, de nagodii garvit alkohola. Son lea doarvái juhkan eallinagistis. Son juhkagođii 1980-logu loahpas, muhto golihedje masá logi jagi ovdal ieš fuomášii ahte lea mannamin boasttu guvlui.

2006:s nagodii sirbmálaš bidjat eret viinni. Son lea dan rájes áŋgiruššan gárrenmirkkopolitihkas go oaidná dárbbu buoredit joatkkadivššu Norggas.

 – Mus lea oktavuohta oallugiin geat jerret ráđiid. Juohkehaš ferte okto doarrut ja danin jáhkkán ahte soaitá áigi ásahit riikasearvvi ovddeš gárrenmirkkogeavaheddjiide. Dán maid áiggun čalmmustahttit sihkkelmátkkis. Go gárrenmirkkogeavaheaddji boahtá divššus, de čuožžilit váttisvuođat ja máŋgii vearrána jugešvuohta. Heajos joatkkadivššu dihti sáhttá dikšu mannat duššái, dalle lea alkoholageavaheaddji dušše fitnan vuoiŋŋasteamen. Mii fertet kártet dárbbuid, ja sierra riikkaservviin šattašeimmet gievrrat go bargat eiseválddiid vuostá. Dál leat Norggas dušše máŋga smávva organisašuvnna, ja danin lea politihkkáriin váttis minguin gulahallat, dadjá Varsi.

 

Borgemánu 18. beaivvi 2011:s loahpahii Tor Asle Varsi iežas vázzinmátki, son ollii ruoktot válgagižžui. Dán vuoru báhtara son válggain, ja vuolgá mátkái borgemánu 19. beaivvi. Son pláne sihkkelastit mearragátti ja dalle šaddá mátki sullii 3000 kilomehtera, jurdda lea geavahit guokte mánu sihkkelastimii.

 

 

 

-Almmuhus-