-Almmuhus-
OĐĐASATInga Evelyn Gaup - Šiela 2. evttohas Davveguovllu válgabiirres

Inga Evelyn Gaup – Šiela 2. evttohas Davveguovllu válgabiirres

-

-

Válgabiire: Davviguovlu

Bellodat: Šiella

Namma: Inga Evelyn Gaup

Ahki: Evttohus ii leat vástidan.

Siviiladilli: Orun akto.

 

 

Bargu ja oahppu

 

Maid don barggat dál ja makkár barggut leat dus ovdal leamašan? Makkár oahppu lea dus?

 

– Lean oahppan buohccidivššár. Barggan dál buhcciidruovttu jođiheaddjin. Lean bargan divššárin moadde jagi, ja jođiheaddjin máŋga jagi dál. Mus lea maid duogáš boazodoalus ja lean ovdal leamaš aktiiva doalus.

 

Eatnigiella/ giella

 

– Sámegiella ja hálddašan dárogiela maiddái.

 

 

Politihkalaš duogáš

 

Guđiid bellodagaid leat don ovddastan? Leat go leamašan sámediggeáirras?

 

– In leat ovdal leamaš politihkalaš aktiiva.

 

 

Váibmoáššit

 

Makkár áššiide áiggut bidjat fokusa?

 

– Mun beroštan olbmuin, ja nu de visot mii guoská olbmovuoigatvuođaide, dásseárvu buohkaide. Lean bargan boarrásiidfuolahusas máŋga jagi dál, ja de dieđusge erenoamážit beroštan boarrásiidovdamorrašis. Beroštan maid buresbirgejumis. Dahje dan sámi doahpagis: Birgejupmi. Beroštan olbmuid birgejumis, ahte buohkat galget birget bures. Beroštan maiddái boazodoaloáššiin ja luonddu gáhttemis.

 

Mii lea du mielas eanemus hástaleaddjin maid Sámediggi ferte čoavdit čuovvovaš áigodagas?

 

– Jus olaha duohta šiehtadallanposišuvnna eiseválddiiguin geat stivrejit, de sáhttá nagodit oalle olu, mun jurddahan. Gáhttet luonddu minerála- ja ruvkedoaimmas lea dehálaš. Mis ii leat eambbo eana addit. Heajos birgejupmi sámi guovlluin lea maid dehálaš ášši.

 

Čilge manne/manne eai galggaše minerála- ja ruvkefitnodagat oažžut lobi ásahit ja álggahit doaimmaid sámi guovlluin?

 

– Mis ii leat eambbo eana addit. Ii leat eambbo eana minerála- ja ruvkefitnodagaide.

 

Čilge doaibmá go dálá boazodoallopolitihkka vai ii. Mii šaddá deháleamos ášši mii guoská boazodollui čuovvovaš áigodagas?

 

– Fuolahit ahte boazodoallu oažžut bisuhit dálá boazodoalloeatnamiid. Dál ii leat eambbo eana addit. Eará ášši mii mu mielas lea dehálaš lea ohcat čovdosiid mat addet buoret birgejumi buot sápmelaččaide. Livččii maid dárbbašlaš dutkat vai gávdno sivva manin vealaheapmi lea dáhpáhuvvan ja ain dáhpáhuvvá boazodoalus. Go áigu gávdnat sivaid, de áigu maid gávdnat čovdosiid. Vai ii oktage vealahuvvo, vai láhka lea ovttalágan buohkaide.

 

Eanandoallu, maid sáhttá Sámediggi dahkat sihkkarastin dihte ahte nuorat sáhttet joatkit ealáhusas / álgit ealáhussii?

 

– Movttiidahttit árktalaš eanandollui movttiidahttindoarjagiin, doaibmadoarjagiin ja eará.

 

Mii lea dat stuorámus hástalus guolástusealáhusas Sámis? Maid sáhttá Sámediggi dahkat nu ahte dat unnimus doalut maid sáhttet birgejumi viežžat guolásteamis?

 

– Mearrasámi vuonat leat ávdimat ja guoros. Movttiidahttit ođđa doibmii, ođđa áŋgiruššan iešguđet doaimmaiguin.

 

Sámegielat, movt berre Sámediggi láhčit dili nu ahte nannejuvvojit čuovvovaš áigodagas?

 

– Joatkit seamma fámuin go ovdal lea dahkkon.

 

Makkár ođđa bargosajiid leat dehálaččat vuoruhit čuovvovaš áigodagas?

 

– Eanandoallu, vuotnaguolásteapmi ja turisma, seammás gievrudit ja doalahit boazodoalu.

 

Guhte ášši lea čuohcan dutnje eanemusat ja manne?

 

– Go gullá ahte lea stuora mánáidgeafivuohta sámi guovlluin, de dieđusge jurddaha ahte dál lea heahti. Dárbbahuvvojit doaimmat mat loktejit birgejumi.

 

 

Beroštumit

 

Makkár astoáigedoaimmat leat dus?

 

– Liikon lohkat, liikon mátkkoštit, unnit dahje guhkit mátkkiid.

 

Mii lea dat stuorámus man leat vásihan eallimis?

 

– Leat olu stuora vásáhusat, váttis válljet.

 

Maid dagat go áiggut vuoiŋŋastit?

 

– Vuoiŋŋastan, vuoján biillain, logan girjji dahje geahčan TV.

 

Gii lea du stuorámus ovdagovva ja manne?

– Ii leat ovdagovva mus.

-Almmuhus-